Isummerit

Tamarmik oqalliseqataasariaqarput

Namminiilivinnermut Naalakkersuisup Suka Frederiksenip Namminiilivinnissaq pillugu innuttaasunik ataatsimiisitsisoqarnerani innuttaasut tamarmik isumaasa ataqqineqarnissaat pingaartippaa.

Allattoq: Karline Platou

Namminiilivinnissaq pillugu politikkikkut siunniussaq politikerit kisimik oqaloqataaffigisinnaanngilaat, taamaammat Namminiilivinnissamut Naalakkersuisoqarfiup pingaartippaa innuttaasut isumaasa tusarnissaat, taamalu 2017-p ingerlanerani illoqarfinni tamani innuttaasunik ataatsimiisitsinerni innuttaasut tamaasa oqalliseqataaqqullugit qaaqqullugit. Tamannalu tunngavigalugu 2017-mi marsip ingerlanerani Namminiilivinnermut Naalakkersuisup Suka Frederiksenip peqataaffigisaanik Nuummi innuttaasunik ataatsimiisitsineq innuttaasut 50-t missaasa peqataaffigisaat Nuummi katersortarfimmi ingerlanneqarpoq.

• Namminersulernissamut 2009-mi innuttaasut taasitinneqarmata, tamanna innuttaasut 75,5 %-iisa akuersissutigalugu amerlanerussuteqarlutik taasissutigaat, taamaattumillu innuttaasut oqallitsinneqarnerat aallartittariaqarpoq, taama ilaatigut Namminiilivinnermut Naalakkersuisoq Suka Frederiksen oqallinneq peqataasunit isumaqataaffigineqaqisoq aallarnerlugu tunngavilersuinermi ilaani oqarpoq.

Namminiilivinnermut Naalakkersuisup Suka Frederiksenip piffissami aggersumi illoqarfinni Upernavimmi, Qeqertarsuarmi, Maniitsumi, Paamiuni aammalu Nanortalimmi innuttaasunik ataatsimiisitsileruni innuttaasut sapinngisamik amerlasuut takkussuunnissaat neriuutigaa, oqallisigineqarsinnaasummi innuttaasut oqallitsinneqartarnerini eqqartorusunneqartaqisut qaqinneqarsinnaapput, soorlu; perorsaanermut, ilinniartitaanermut, aningaasaqarnermut aammalu oqaatsinut tunngassuteqarsinnaasut.

• Tusaasinnaasut tamatta siutivut ammatillugit naapittarnissarput pisariaqarpoq, taamaalilluta nunatsinni ineriartornermik kissaatigisatsinnik aqutsisinnaanissarput ingerlassinnaaqqullugu. Namminiilivinnissaq siammasissuuvoq sorpassuarnillu nassataqarluni, aammalu innutaasut ataatsimiisinneqartarnissaat oqallinnissaallu pingaaruteqarput, taamaalilluni kikkut tamarmik tusaaneqarsinnaanissaat peqataatinneqarsinnaanissaallu anguneqarsinnaammat nunatsinnut siunissatsinnullu iluaqutaasumik immersueqataaffiullutik, tassa uagut aquut tigussanerlutigu nammineerlutalu aalajangigassaraarput siunnerfitsinnullu sammivilerlugu aquttussaavugut. Namminiilivinnissaq akisussaaffimmik tigusinissamut, immitsinnut ataqqinissamut naligiinnissamullu tunngassuteqartorujussuuvoq, Namminiilivinnermut Naalakkersuisoq Suka Frederiksen ukiup ingerlanerani Ilulissani innutaasunik ataatsimiisitsinermini ilaatigut taama oqarpoq.

Namminiilivinnermut Naalakkersuisup pingaartippaa sinerissami illoqarfiit tamaasa innuttaasunik ataatsimiisitsivigineqarnissaat, mannalu tikillugu Narsaq, Qaqortoq, Qasigiannguit, Ilulissat, Nuuk aammalu Sisimiut innuttaasunik ataatsimiisitsiffigereerpai.

• Sinerissami illoqarfiit tamaasa innuttaasunik ataatsimiisitsiffigissavagut, innuttaasummi amerlanerpaartaasa isumaasa tusarnissaat pisariaqartippavut, taakkuuppummi siunissami aggersumi Namminiilivinnissap sanarfiniarneranut tunngaviliisussat pingaaruteqarnerpaat, Suka Frederiksen oqarpoq.

Nuup katersortarfianut takkuttut tunuarsimaaratik isummersorluarput, taamaattumillu Namminiilivinnermut Naalakkersuisup oqallinneq iluatsilluartutut nalilerpaa. Oqallinnermi peqataasut arfinilinnut eqimattanngorlugit avinneqarput, isummallu soqutiginartut arlallit taamaalillutik saqqummeriartulerput.

• Namminiilivinnissatsinnut utaqqeqqittariaqanngilagut, nunattalu nammineq napatinnissaanut aningaasarsiorneq eqqarsaatigalugu 3,5 milliartiinnaat amigaatigaagut, taakkulu ima annikitsigipput ingerlaqqinnissatsinnut aporfiusariaqarnatik, eqimattanit siullerneersoq Lars Mathæussen taama ilaatigut saqqummiivoq.

Nakorsassaaleqinerlu pillugu aamma ima nangippoq:

• Kina oqarami nakorsat qallunaatut taamaallaat oqalussinnaasussaasut?

Innuttaasulli najuuttut namminiilivinnissamut anguniagaq pillugu apeqqutissarpassuarnik aamma saqqummiussaqarput

• Eqqartuussiviit tigumminngilagut, qanoq taakku aningaasalersorneqassanersut suli takusinnaanngilarput, arnaq saqqummiisut ilaat taama ilaatigut oqarpoq, nangipporlu:

• Nunarput namminersortoq qanoq takorluussavarput, kunngeqarfik ataannassava? Imaluunniit præsidenteqassaagut? Aammalu kommuni ataasiinnaq piussava imaluunniit qanoq?

Oqallittullu ilaasa Kalaallit Danmarkimut nuussimasut ullumikkut 20.000-t missaanniittut immikkut ukkatarineruaat.

• Kalaallit Nunaannik qimatsisut atorfissaqartippavut, Kalaallit Nunaannut uteqqinnissaq kajungernartuusariaqarpoq, suliffissat inuunerissaarnermilu periarfissat pitsaasuusariaqarput, eqimattat ilaanneersoq arnat peqataasut ilaat taama oqarpoq.

Taassuma saqqummiinermini atuarfeqarneq aamma tikkuarpaa.

• Meeqqat atuarfiat kulturitsinnut tulluarsarsimasoq pisariaqarpoq, ullumikkummi inuusuttuaqqat GU-mi atualereeraangamik aatsaat paasisarpaat sunngorusunnerlutik, oqarpoq.

Namminiilivinnissaq pillugu Nuummi innuttaasunik ataatsimiisitsineq oqaluuserisanik tamalaarpassuarnik imalik malunnartumik amerlanerpaat akuersaarlugu isumaqataaffigaat, soorluttaaq eqimattat ilaannersoq ima oqartoq:

• Namminiilivinnissatsinnut utaqqeqqittoqartariaqanngilaq, massakkut namminiilivittariaqarpugut!

Namminiilivinnermut Naalakkersuisup Suka Frederiksenip innuttaasunik ataatsimiisitsinerni isummat oqaatigineqartut soqutigalugit tusarnaarluartarpai.

• Ataatsimiinnerit pissarsiffigilluartarpakka, erseqqissaatigisariaqarparali pissaaneq innuttaasuniimmat, Namminiilivinnermut naalakkersuisoq Suka Frederiksen naggasiivoq.

Peqataasut oqaaseqaataat:

• Nunani allani ilinniarsinnaaneq periarfissatut isigisariaqarparput, eqimattat 4-miit taama oqarput.

 

Peqataasut oqaaseqaataat:

• Allaffeqarnermi sulisut amerlavallaaqaat, assersuutigalugu Savalimmiuni 150-iupput, sanilliullugu Savalimmiuni oqartussaasut Maniitsumi allaffeqarfimmi sulisut amerlaqatigaat tassa maani allaffissornerujussuaqarmat.

Peqataasut oqaaseqaataat:

• Atorfinitsisoqartillugu killissaq sumiissava? Danskinik atorfinitsitsisoqarsimatillugu inuillu taakku nunaminnut Danmarkimut uteraangata naleqassuseq tammartarpoq, eqimattat 6 taama oqarput.

Peqataasut oqaaseqaataat:

• Inuusuttortagut eqqaamariaqarpavut, taakkuuppummi siunissami akisussaaffimmik tigusisussat, peqataasut ilaat Amalie Egede oqarpoq.